Bệnh gan: triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa hữu hiệu

Tầm soát bệnh gan theo định kỳ là cách chủ động phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm về gan tốt nhất

1. Bệnh gan là gì?

Là các bệnh lý ở gan do di truyền hoặc nhiễm virus, uống rượu... gây ra với biểu hiện đặc trưng là sự tổn thương ở các tế bào gan. Theo thời gian, tổn thương tạo thành các dải xơ (sẹo), dẫn đến suy gan, đe dọa tính mạng người bệnh.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, hiện nay Việt Nam có khoảng 7,8 triệu trường hợp mắc viêm gan B mạn tính, hơn 13.000 đối tượng bị xơ gan mất bù, gần 6.000 người mắc ung thư tế bào gan và hơn 6.400 trường hợp tử vong do bệnh gan.

2. Các bệnh lý nguy hiểm về gan và triệu chứng sớm nhất

2.1. Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ tích tụ quá nhiều (hơn 5% trọng lượng gan). Bệnh lý này xuất hiện do thói quen ăn uống không hợp lý, lối sống sinh hoạt không khoa học, béo phì hay do căng thẳng kéo dài...

Gan nhiễm mỡ diễn tiến âm thầm với các triệu chứng không rõ ràng nên rất khó phát hiện. Nếu điều trị không kịp thời, các tổn thương ở gan có thể phát triển thành xơ gan, ung thư gan.

2.2. Viêm gan

Viêm gan là bệnh lý có thể xảy ra ở mọi đối tượng, do 3 nguyên nhân chính:

• Viêm gan do nhiễm virus, ký sinh trùng: virus viêm gan A, B, C, D, E, G, ký sinh trùng Plasmodium falciparum hay một số loại amip ký sinh tại gan.
• Viêm gan tự miễn: hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công gan.
• Viêm gan do nhiễm độc: rượu bia, thuốc.

Khi có dấu hiệu viêm, nhu mô gan bị tổn thương khiến các chức năng của cơ quan này suy yếu dần. Khi bệnh đã diến tiến đến giai đoạn nặng dễ dấn đến xơ gan không hồi phục, ung thư gan.

2.3. Xơ gan

Là một trong những bệnh lý nguy hiểm về gan, đặc trưng bởi các tế bào gan dần được thay thế bằng các dải xơ, mô xẹo khiến cấu trúc tiểu thùy gan thay đổi thành những nốt tân sinh không có chức năng.

Khi mới khởi phát, xơ gan thường không có dấu hiệu rõ ràng. Ở giai đoạn nặng, triệu chứng của bệnh có thể là não gan, phù nề... rất nguy hiểm.

Hình ảnh gan khỏe mạnh (bên trái) và gan bị xơ (bên phải)

2.4. Ung thư gan

Ung thư gan xảy ra khi các tế bào ác tính phát sinh tại các mô trong gan. Đây là một bệnh lý nguy hiểm nhưng khó phát hiện vì không có dấu hiệu đặc trưng. Khi phát hiện, người bệnh chỉ sống được từ 3 – 6 tháng và chỉ 1% là có thể sống được 5 năm.

2.5. Áp xe gan

Là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều ổ mủ khác nhau trong tổ chức gan. Nguyên nhân gây bệnh có thể là nấm, các loại amip hoặc vi khuẩn. Bệnh có tỉ lệ tử vong cao nếu không điều trị kịp thời.

3. Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh gan cao

• Sử dụng nhiều rượu bia.
• Người có tiền sử gia đình mắc các bệnh về gan, nhất là ung thư gan, xơ gan.
• Hay ăn đồ ăn sống.
• Sử dụng chung kim tiêm, bàn chải đánh răng, dao cạo.
• Xăm hoặc xỏ khuyên tai.
• Tiếp xúc với các chất dịch cơ thể của người khác.
• Quan hệ tình dục không an toàn.
• Tiếp xúc với hóa chất hoặc chất độc.
• Lạm dụng thuốc kháng sinh.
• Mắc bệnh tiểu đường, béo phì, thừa cân.
• Người có nồng độ Triglycerid trong máu cao.

4. Biến chứng nguy hiểm

• Bệnh não gan (Hôn mê gan).
• Giãn tĩnh mạch thực quản.
• Hội chứng gan phổi.
• Suy thận.
• Rối loạn đông máu.
• Nhiễm trùng.

5.  Chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả

5.1. Chẩn đoán

Thăm khám lâm sàng, trao đổi tiền sử bệnh lý trước đây.

Khám cận lâm sàng:

• Xét nghiệm máu: công thức máu, tăng men gan AST (Aspartate amionotransferase), ALT (Alanine aminotransferase), tăng men GGT (Gamma glutamyl transferase) và ALP (Alkaline Phosphatase), tăng bilirubin, mức albumin thấp.
• Xét nghiệm hình ảnh: X-quang bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT scan), chụp cộng hưởng từ (MRI), nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP).
• Phân tích mô (sinh thiết gan): lấy một mẫu tế bào gan, kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm tế bào ung thư, vi khuẩn trong gan.

Để chuẩn đoán các bệnh lý về gan, cần phải tiến hành một số xét nghiệm máu và men gan

5.2. Điều trị

Tùy thuộc vào nguyên nhân và diễn tiến của bệnh mà Bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Cụ thể, gan bị tổn thương do nhiễm độc thuốc, cần ngưng sử dụng, tham vấn ý kiến Bác sĩ để thay thế bằng loại thuốc khác. Nếu nhiễm siêu vi, người bệnh cần điều trị theo phác đồ. Bệnh gan do bia rượu và một số bệnh lý về gan khác có thể điều trị bằng cách khắc phục các triệu chứng, xây dựng chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học.

Trường hợp, gan bị tổn thương nặng, gây ra các biến chứng nguy hiểm có thể phải phẫu thuật. Ví dụ, suy gan giai đoạn cuối cần tiến hành ghép gan. Vì vậy, để xác định chính xác nguyên nhân và có phương án điều trị bệnh kịp thời, bạn nên thăm khám định kỳ 6 tháng/lần hoặc theo chỉ định của Bác sĩ.

6. Cách phòng ngừa bệnh gan

• Thực hiện ăn chín uống sôi.
• Không sử dụng chung kim tiêm, dao cạo, đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng...  
• Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ.
• Tiêm ngừa vaccine (viêm gan siêu vi A và B) đầy đủ theo lịch tiêm chủng hoặc theo chỉ định của Bác sĩ.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị theo phác đồ nếu có bệnh.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng, lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi hợp lý.
• Tham vấn ý kiến Bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc giảm đau, kháng sinh. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống, kết hợp các loại thuốc Đông Tây Y.
• Duy trì cân nặng luôn ổn định, tránh béo phì.
• Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
• Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

7. Người bệnh gan nên ăn gì và kiêng gì?

Chế độ dinh dưỡng ở mỗi giai đoạn của bệnh gan là khác nhau. Tuy nhiên, việc ăn uống cần phải có sự cân đối giữa các nhóm thực phẩm như: chất đạm, chất béo, đường, vitamin và khoáng chất. Theo đó, người bệnh gan nên ăn và kiêng một số thực phẩm như:

- Nên ăn:

• Thức ăn giàu đạm: thịt nạc, ngũ cốc, cá, trứng, sữa, đậu phụ...
• Thức ăn thanh, nhẹ, dễ tiêu hóa.
• Các loại đậu.
• Rau củ quả: các loại rau có màu xanh đậm, củ quả màu cam, đỏ như cà rốt, cà chua, bí đỏ rất giàu vitamin và khoáng chất, rất tốt cho người bệnh gan.
• Dầu thực vật, dầu đậu nành, dầu mè.

Các loại rau củ quả là thực phẩm rất tốt cho người bệnh gan

- Kiêng ăn:

• Gia vị: muối, ớt, cay.
• Thực phẩm nhiều muối: thịt lợn xông khói, xúc xích, thực phẩm gói sẵn, đóng hộp.
• Chất lỏng: nướp ép, nước ngọt, súp vì bổ sung nhiều nước có thể gây phù nề.
• Rượu, bia.
• Thức ăn nhiều dầu mỡ.

Bệnh gan là một bệnh lý nguy hiểm bởi hầu hết các trường hợp bệnh gan đều không có biểu hiện lâm sàng ở giai đoạn đầu. Triệu chứng chỉ rõ ràng khi bệnh ở giai đoạn nặng, khó điều trị. Vì vậy, tầm soát bệnh gan, kiểm tra sức khỏe theo định kỳ rất cần thiết nhằm phát hiện và điều trị bệnh sớm nhất.

Tại TP. HCM, ngoài các bệnh viện lớn, CarePlus cũng là một trong những địa chỉ tầm soát bệnh gan được nhiều người lựa chọn. Đây là hệ thống phòng khám được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế từ cơ sở vật chất, trang thiết bị đến đội ngũ Bác sĩ.

Thăm khám tại CarePlus, bạn hoàn toàn yên tâm và hài lòng bởi:

• Quy trình khám chữa bệnh nhanh chóng, phù hợp với người bận rộn.
• Bác sĩ giàu kinh nghiệm, luôn lắng nghe những triệu chứng, tiền sử bệnh lý.
• Chỉ định đúng hạng mục thăm khám cần thiết, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian.
• Tập trung tư vấn chuyên nghiệp, giải thích rõ ràng kết quả sau thăm khám, phác đồ điều trị (nếu có) cũng như giải đáp các thắc mắc của người bệnh.
• Cho lời khuyên về chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người.
• Theo dõi sau điều trị.

Tham khảo gói tầm soát bệnh gan của CarePlus: TẠI ĐÂY.

Để đặt lịch hẹn khám, vui lòng truy cập Website hoặc liên hệ Hotline: 1800 6116 để được tư vấn và hướng dẫn.

----------
Để giúp Quý khách hàng an tâm chăm sóc sức khỏe trong giai đoạn giãn cách xã hội vì dịch bệnh COVID-19, CarePlus triển khai Chương trình KHÁM TƯ VẤN TỪ XA với đội ngũ bác sĩ ở các chuyên khoa (Tim mạch, Nhi khoa, Sản Phụ khoa, Tai Mũi Họng, Da liễu,...). Đăng ký TẠI ĐÂY