CẢNH BÁO BỆNH TAY CHÂN MIỆNG TĂNG NHANH Ở TP.HCM

Đến trưa 30-5, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), tính từ ngày 20-5 đến 26-5 (tuần 21), tại TP.HCM đã ghi nhận 581 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, tăng 26% so với trung bình 4 tuần trước.

Trong 20 tuần đầu năm 2024, TP.HCM có 4471 ca mắc tay chân miệng đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế, tăng 33% so với cùng kỳ năm 2023 và tương đương với số trung bình của 5 năm 2018-2022; số ca bệnh nặng (từ độ 2b trở lên) là 40 ca; không có ca tử vong, và hệ thống giám sát chưa phát hiện tác nhân Enterovirus 71  – tác nhân thường gây ra những vụ dịch lớn với nhiều ca bệnh nặng, biến chứng nguy hiểm về thần kinh, suy hô hấp, suy tuần hoàn. Tuy nhiên, phụ huynh vẫn cần nâng cao kiến thức, chủ động trong việc phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị cho trẻ. 

Bài viết tham vấn y khoa bởi ThS. BS. Sử Thị Như Ngọc - Chuyên Khoa Nhi - Hệ Thống Phòng Khám CarePlus 

Hiểu về bệnh tay chân miệng 

Bệnh tay chân miệng (Hand, Foot, Mouth Disease – HFMD) là một bệnh nhiễm virus cấp ở trẻ gây ra bởi các loại virus thuộc loài A-human enteroviruses (HEVA), chi Enterovirus, họ Picornaviridae. Trong đó, những tác nhân gây bệnh  thường gặp nhất là Coxsackievirus (CV) A10, A14, -A16 và Enterovirus 71 (EV71). Trong đó, đa số các trường hợp bệnh nhân nặng và tử vong là do EV71. 

Mọi người đều có thể mắc bệnh, thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Bệnh thường xảy ra theo 2 mùa trong năm, từ tháng 3 đến tháng 5 và sau đó từ tháng 9 đến tháng 11 trong năm. 

Biểu hiện của bệnh tay chân miệng thường sẽ lần lượt có biểu hiện mệt mỏi, có thể sốt và xuất hiện các mụn nước có kích thước từ 2 – 10 mm, màu trắng, hình bầu dục, mọc nhiều ở vùng mông, gối, lòng bàn tay, lòng bàn chân và thường ấn không đau, không ngứa. Mụn nước còn xuất hiện trong miệng và khi vỡ ra gây những vết loét trong miệng làm trẻ đau, quấy và bỏ ăn. 

Đa số các trường hợp bệnh sẽ tự khỏi, nhưng nếu bệnh do tác nhân Enterovirus 71, một số trẻ có biến chứng rất nguy hiểm là viêm não, viêm cơ tim, viêm màng não. Khi trẻ có biến chứng nếu không điều trị đúng và kịp thời trẻ có thể tử vong trong vài giờ. 

Những dấu hiệu nào cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay? 

Một trẻ bị bệnh tay chân miệng cần đưa đến bệnh viện chuyên khoa ngay khi có một trong những dấu hiệu sau: 

- Sốt cao hoặc sốt trên 2 ngày 

- Ói nhiều, bỏ bú 

- Giật mình, hốt hoảng, chới với (trẻ nẩy người, mở mắt, rồi thiu thiu ngủ lại) 

- Khó ngủ hoặc li bì, quấy khóc liên tục 

- Run chi, co giật 

- Yếu liệt tay hoặc chân, đi loạng choạng 

- Da nổi vân tím, vã mồ hôi, tay chân lạnh 

Cách phòng bệnh tay chân miệng 

Bệnh tay chân miệng không có miễn dịch vĩnh viễn, do đó có thể mắc lại. Mặt khác, do có nhiều tác nhân khác nhau gây bệnh nên đã bệnh rồi vẫn có thể mắc lại. Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh tay chân miệng tại Việt Nam. 

Virus chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc với dịch mũi hoặc họng của người bệnh, nước bọt, chất dịch từ mụn nước hoặc phân. Do đó, để phòng bệnh tay chân miệng, Sở Y tế khuyến cáo người dân và cộng đồng cần chủ động thực hiện theo phương châm "3 sạch": ăn (uống) sạch, ở sạch, bàn tay và chơi đồ chơi sạch. Cụ thể là: 

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ. 

- Lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hằng ngày của trẻ như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. 

- Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống, đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày. 

- Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đưa trẻ đi khám ngay tại cơ sở y tế gần nhất 

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em là căn bệnh nguy hiểm vì chưa có vắc xin phòng bệnh và có thể gây tử vong ở trẻ. Vì vậy, cha mẹ hãy bảo vệ con trẻ và phòng bệnh trong bất kỳ hoàn cảnh nào, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.