Do lối sống thiếu lành mạnh và tiếp xúc với nhiều tác nhân ô nhiễm, tỷ lệ mắc bệnh hen và COPD tại nước ta ngày càng tăng. Việc tầm soát hen và COPD sẽ giúp người thực hiện có khả năng phòng tránh và phát hiện sớm bệnh để có phương hướng khắc phục phù hợp.
01/08/2018 2:09:10 CH
Hen và COPD là hai bệnh lý có các biểu hiện khá giống nhau
Bệnh hen và COPD là những bệnh phổi tắc nghẽn, có số người mắc bệnh trên toàn cầu khá cao. Mặc dù có những biểu hiện khá tương đồng nhưng bệnh hen không phải là COPD và ngược lại. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp người đọc dễ hình dung và phân biệt hai bệnh lý này.
|
Hen |
COPD |
Định nghĩa |
Hen (hen suyễn - Asthma) là một căn bệnh mãn tính của đường hô hấp gây khó thở. |
COPD (Chronic obstructive pulmonary disease) là bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. |
Phân loại |
- Hen suyễn dị ứng. - Hen suyễn tập thể dục. - Ho hen suyễn. - Hen suyễn nghề nghiệp. - Hen suyễn ban đêm. |
- Viêm phế quản mãn tính. - Khí phế thũng. |
Biểu hiện |
- Ho, đặc biệt là vào ban đêm. - Thở khò khè. - Khó thở. - Đau thắt ngực, đau hoặc áp lực. |
- Ho mãn tính kéo dài. - Ho ra nhiều chất nhầy. - Khó thở, đặc biệt khi vận động cơ thể. - Thở khò khè. - Đau thắt ngực. |
Nguyên nhân |
- Dị ứng: phấn hoa, thực phẩm, bụi,... - Tập thể dục sai cách. - Ợ nóng nặng. - Nhạy cảm với thuốc chứa:
- Chất kích thích: khói thuốc lá, khói từ đốt củi hoặc lò sưởi, mùi nước hoa,… - Thời tiết. - Căng thẳng. |
- Hút thuốc lá (bao gồm cả chủ động và bị động). - Tiếp xúc với bụi, ô nhiễm không khí, hoặc hóa chất nhất định trong một thời gian dài. - Di truyền: Thiếu protein alpha 1 antitrypsin (AAT). |
Để điều trị hen và COPD, bệnh nhân thường được chỉ định dùng thuốc giãn phế quản và thay đổi lối sống. Tuy nhiên cho đến hiện nay, cả hai bệnh này vẫn chưa có phương pháp để chữa khỏi hoàn toàn. Những cách điều trị chỉ có tác dụng khắc phục một phần các hệ quả do hen và COPD gây ra. Do đó, việc tầm soát hen và COPD được nhiều quốc gia, bao gồm cả những quốc gia phát triển, khuyến khích thực hiện để giảm gánh nặng kinh tế gây ra bởi hen và COPD.
Hầu hết mọi người đều khá chủ quan khi bản thân mắc các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên thực tế các bệnh về đường hô hấp nói chung có diễn biến khá phức tạp. Theo tổ chức Y tế Thế giới - WHO, hiện nay trên thế giới có hơn 300 triệu người mắc COPD và hen suyễn. Bên cạnh đó, có hơn 3 triệu người chết mỗi năm do hai bệnh trên. Đặc biệt, cũng theo WHO, COPD chính là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 4 trên thế giới sau bệnh động mạch vành, đột quỵ và nhiễm trùng đường hô hấp dưới.
Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh COPD và hen suyễn ngày càng tăng. Ước tính hiện nay có hơn 4,2% dân số bị mắc bệnh nhưng chưa được phát hiện.
Với các biến chứng nguy hiểm do bệnh hen và COPD gây ra, chương trình mục tiêu quốc gia về phòng và chống bệnh COPD và hen phế quản đã được thủ tướng chính phủ đã phê duyệt vào năm 2010. Do đó, mọi người đều nên chủ động thực hiện tầm soát hen và COPD để có thể tiết kiệm chi phí và thời gian về lâu dài.
Dù ở mức độ nhẹ nhưng hen và COPD vẫn gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày cho người bệnh. Do thường xuyên khó thở nên những người mắc bệnh rất bị hạn chế khi vận động, từ đó dẫn đến cơ thể suy nhược, thường xuyên phụ thuộc vào thuốc cùng nhiều hệ quả tiêu cực khác.
Hen và COPD khiến người bệnh phải phụ thuộc rất lớn vào thuốc
Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh hen và COPD, bất kể giới tính, quốc gia, môi trường làm việc,... Trên thực tế, các tác nhân gây ra hai bệnh trên có thể tìm ẩn xung quanh ta. Thông qua kết quả tầm soát hen và COPD, người thực hiện sẽ biết mình có nằm trong nhóm nguy cơ hay không. Ngoài ra, bác sĩ cho người thực hiện lời khuyên, tư vấn về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, tập luyện thể thao,... để giảm tối đa khả năng mắc bệnh.
Khám lâm sàng là bước đầu tiên và cần thiết khi tầm soát hen và COPD. Khi tầm soát hai bệnh lý về phổi này, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm thuộc chuyên khoa hô hấp. Thông qua kết quả, bác sĩ sẽ có cái nhìn tổng quát về tình trạng hệ hô hấp của người khám, từ đó thực hiện các xét nghiệm tiếp theo chính xác hơn.
Ở bước này, nếu có bất kỳ biểu hiện nào nghi vấn trong những ngày gần đây, người thực hiện nên chủ động trao đổi với bác sĩ. Các dấu hiệu này có tác động rất lớn trong việc nhanh chóng tìm ra tác nhân gây bệnh (nếu có) ở người thực hiện.
X-quang phổi
Chụp X-quang phổi có chức năng xác định đường thở có đang bị nghẽn hay không. Đồng thời, xét nghiệm này cũng giúp loại trừ các nguyên nhân khác có biểu hiện giống giống hen suyễn và COPD như suy tim, ung thư phổi, bệnh lao,...
Khi chụp X-quang phổi, người thực hiện cần lưu ý không mặc quần áo có nút kim loại, hoặc đeo trang sức kim loại để tránh nhầm lẫn và chèn hình.
Đo hô hấp ký có thử thuốc
Đo hô hấp ký là xét nghiệm cho biết phổi của người thực hiện tầm soát đang hoạt động như thế nào. Xét nghiệm này thường mất khoảng 10 phút. Các bước thực hiện như sau:
- Đầu tiên người thực hiện phải hít thật sâu và gắng sức thổi thật mạnh vào ống thổi của máy hô hấp ký. Ở bước này người thực hiện không cần dùng thuốc.
- Kế tiếp, người thực hiện sẽ lặp lại xét nghiệm sau khi thử thuốc. Bác sĩ sẽ kiểm tra xem khả năng hô hấp của người thực hiện có cải thiện được hay không sau khi đã thử thuốc.
Kết quả: Nếu khả năng hô hấp của người thực hiện có cải thiện sau khi đã thử thuốc, người thực hiện có thể đã bị hen hoặc COPD.
Hô hấp ký giúp đo lượng không khí trong phổi và tốc độ thở ra tối đa của người thực hiện
Lưu ý:
Khi xét nghiệm công thức máu, bác sĩ sẽ lấy một vài millilit máu trực tiếp từ tĩnh mạch của người thực hiện (thường là gần khuỷu tay) thông qua kim tiêm. Mẫu máu lấy được sẽ được đưa đi kiểm tra nồng độ Globulin miễn dịch của của người thực hiện. Nếu kết quả cho thấy nồng độ Globulin tăng, nguy cơ người thực hiện đang bị hen suyễn hoặc COPD là rất cao.
CarePlus là hệ thống Phòng khám quốc tế được điều hành bởi Công ty TNHH CityClinic Việt Nam và là thành viên của Singapore Medical Group (SMG). Hệ thống Phòng khám quốc tế hiện có 2 phòng khám ở khu vực TP. HCM tại các địa chỉ:
Giờ làm việc:
Các xét nghiệm tại CarePlus giúp phát hiện sớm những dấu hiệu của bệnh hen và COPD
Gói tầm soát hen và COPD tại CarePlus được thiết kế dựa trên những bài kiểm tra thực tế. Đặc biệt tại đây, các bác sĩ giàu kinh nghiệm, được đào tạo theo tiêu chuẩn nước ngoài sẽ cung cấp đến bạn những lời khuyên thiết thực để phòng tránh bệnh hen, COPD cũng như các bệnh về hô hấp khác.
Để xem chi tiết tầm soát hen và COPD, quý khách vui lòng truy cập TẠI ĐÂY.
Hen và COPD đều là các bệnh mãn tính về hô hấp. Không chỉ gây trở ngại trong cuộc sống hàng ngày, các bệnh này còn có khả năng nguy hiểm tính mạng nếu không được chữa trị kịp thời. Để phòng tránh và có phương hướng điều trị tốt nhất, mọi người nên chủ động thực hiện tầm soát hen và COPD theo chỉ định bác sĩ.
Để cập nhật thêm về các thông tin về hen, COPD cũng như những cách chăm sóc sức khỏe khoa học, quý khách vui lòng truy cập vào Website: careplusvn.com, Fanpage: CarePlus Clinic Vietnam hoặc liên hệ đến Hotline: 1800 6116.
Bài viết được tư vấn bởi BS. CK1. Lại Thị Bích Thủy