Viêm da tiết bã, hay còn gọi là Viêm da dầu, là bệnh lý da rất thường gặp, không lây. Bệnh thường có triệu chứng ở vùng da có nhiều tuyến bã trên cơ thể (như mặt, da đầu, ngực, lưng). Do hiện tượng viêm, nên da vùng bệnh thường có màu hồng hoặc đỏ, bong vảy trắng và có thể kèm theo ngứa.
25/02/2025 3:45:40 CH
CƠ CHẾ BỆNH SINH
Pityrosporum ovale, một loại nấm vô hại cư trú ở da, được cho là đóng vai trò trong cơ chế sinh bệnh Viêm da tiết bã. Khi loại nấm này xâm lấn sâu hơn vào lớp thượng bì, sẽ kích thích phản ứng viêm và hình thành triệu chứng.
Các yếu tố làm triệu chứng xuất hiện hoặc nặng thêm là: căng thẳng, thời tiết khô hanh,…
Viêm da tiết bã là bệnh da mạn tính, có xu hướng tái phát, kiểm soát triệu chứng vẫn là phương pháp điều trị chính.
TỶ LỆ MẮC BỆNH
Bệnh chiếm khoảng 15-20% dân số nói chung, nam thường bị nặng hơn nữ. Viêm da tiết bã thường nặng nhất ở khoảng độ tuổi 40.
Ở trẻ sơ sinh, các triệu chứng của Viêm da tiết bã còn thường được gọi dưới tên gọi dân gian là “Cứt trâu”.
TRIỆU CHỨNG
Vị trí thường gặp của bệnh là trên da đầu, vùng rìa chân tóc, vùng trán, lông mày, gian mày, vùng mí mắt trên, rãnh mũi má, vùng có râu, có thể gặp ở nách, ngực, thậm chí ở vùng bẹn.
Triệu chứng trên da đầu thường là vảy trắng. Nặng hơn có thể xuất hiện nhiều mảng đỏ kèm vảy.
Ở vùng da khác ngoài da đầu, triệu chứng từ nhẹ đến nặng thường là:
Mức độ nhẹ: da đỏ nhẹ, có ít vảy, chưa ngứa
Mức độ trung bình: vùng bệnh lan rộng, da đỏ hơn và có ngứa
Mức độ nặng: vảy nhiều, vảy vàng nhờn và dày, da rất đỏ, rất ngứa
Hình 1. Da đầu có vảy trắng (gàu)
Hình 2. Mảng đỏ da tróc vảy trắng ở da đầu, rìa chân tóc
Hình 3. Mảng đỏ da tróc vảy vàng nhờn ở vùng rãnh mũi má
Hình 4. Mảng đỏ da kèm bong vảy trắng ở vùng má và vùng râu
Hình 5. Mảng đỏ da kèm vảy vàng dày ở da đầu và lông mày trẻ sơ sinh - dân gian thường gọi là "Cứt trâu"
HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC DA BỊ VIÊM DA TIÊT BÃ
Hầu hết những trường hợp viêm da tiết bã nhẹ có thể giảm chỉ với những biện pháp chăm sóc tại nhà, bao gồm:
Tăng tần suất gội. Dầu thừa trên da đầu sẽ làm tăng số lượng vi nấm Pityrosporum ovale, làm nặng hơn tình trạng viêm.
Sử dụng các loại dầu gội có chứa chất kháng nấm như ketoconazole (Nizoral), selenium sulfide (Selsun Blue), 2% pyrithione zinc (Head & Shoulders), salicylic acid (Vichy Dercos), or tar-based (Neutrogena T/Gel).
Trong trường hợp vảy dày, cứng và bám chắc vào da đầu, có thể sử dụng dầu (dầu khoáng, dầu thực vật như dầu olive, dầu dừa) bôi lên vùng da vảy, nhẹ nhàng mát xa và để khoảng 30-60p trước khi gội đầu.
KHI NÀO CẦN ĐI KHÁM
Khi triệu chứng ở da đầu không giảm kể cả khi đã sử dụng các loại dầu gội trị gàu như trên
Khi triệu chứng xuất hiện nhiều hơn, xuất hiện ở các vùng da khác ngoài da đầu như mặt, ngực, nách, bẹn,…
ĐIỀU TRỊ: Người bệnh sẽ được kê các thuốc bôi nhằm mục đích giảm viêm và/hoặc kháng nấm.
Các trường hợp nặng có thể sẽ cần được kê thuốc uống.