Viêm gan siêu vi B - Căn bệnh nguy hiểm thầm lặng

Viêm gan siêu vi B là 1 căn bệnh nhiễm trùng do siêu vi gây viêm gan B có thể gây tử vong. Đây là một căn bệnh toàn cầu, là một căn bệnh thầm lặng có thể gây ra tình trạng viêm gan mãn tính và có thể tăng nguy cơ đáng kể tử vong do xơ gan và ung thư gan trong tương lai cho người bệnh.

• Vậy virus viêm gan B lây qua con đường nào?
• Triệu chứng mà bạn không nên bỏ qua?
• Và phát đồ điều trị viêm gan B theo từng giai đoạn như thế nào.

Thật may, vì giờ đây việc tiêm chủng rộng rãi vaccine phòng viêm gan B có hiệu quả khá cao bảo vệ từ 98-100% sẽ góp phần kiểm soát viêm gan B trong cộng đồng và giảm tỉ lệ viêm gan B, từ đó bảo vệ cho chúng ta khỏi nguy cơ ung thư gan.

Tuy vậy, tỉ lệ mắc viêm gan siêu vi B còn khá cao với con số lên đến 18 triệu người mắc ở vùng Đông Nam Á và các nơi khác trên thế giới con số có thể còn cao hơn theo thống kê mới nhất của WHO năm 2022.

1) Viêm gan siêu vi B âm thầm lây truyền qua đâu?

Người ta thường nhiễm viêm gan siêu vi B bằng các cách sau

Qua kim tiêm bị dính máu dịch của người nhiễm viêm gan siêu vi B

Khi dùng chung kim tiêm với người bị nhiễm viêm gan siêu vi B chúng ta sẽ bị lây bệnh. Chính vì vậy các hoạt động như xăm trổ, châm cứu, hay xỏ khuyên …nếu dụng cụ không được khử trùng tốt bạn sẽ có khả năng bị nhiễm bệnh. Vì thế, khi đến các cơ sở dịch vụ trên bạn nên kiểm tra và yêu cầu nhân viên khử trùng kỹ càng hay dùng các dụng cụ sử dụng 1 lần để giảm nguy cơ lây nhiễm.

Quan hệ tình dục

Đây là con đường lây nhiễm viêm gan siêu vi B thường gặp nhất. Nên nếu bạn bị viêm gan siêu vi B thì nên dẫn bạn tình của mình đi xét nghiệm và chích ngừa viêm gan siêu vi B.

Mẹ truyền sang con

Người mẹ bị viêm gan siêu vi B có thể lây cho con mình trong lúc mang thai hoặc ngay sau khi sanh, biện pháp mổ bắt con cho thấy không làm giảm tỉ lệ lây truyền viêm gan siêu vi B. Tuy nhiên, các tổ chức y tế trên thế giới vẫn đồng thuận là mẹ nhiễm viêm gan siêu vi B vẫn có thể nuôi con bằng sữa mẹ mà vẫn an toàn cho con.

Chính vì vậy, để ngăn ngừa con đường lây truyền này, tất cả thai phụ nên tầm soát nhiễm viêm gan siêu vi B bằng HbsAg, nếu dương tính phải đi khám chuyên khoa để được tư vấn kỹ càng.

Tiếp xúc gần

Viêm gan siêu vi B vẫn có thể lây khi chúng ta tiếp xúc gần sát người bệnh nếu máu hay dịch tiết người bệnh đi vào các vết thương ở da, ở miệng  hay dính vào mắt của bạn. Virus viêm gan siêu vi B vốn  sống được rất được khá lâu ở môi trường bên ngoài (ít nhất có thể lên đến 7 ngày), điều đó cho thấy virus có thể lây nếu dùng chung các dụng cụ sinh hoạt trong gia đình như đồ chơi, bàn chải đánh răng, hay dao cạo râu, thậm chí là các dụng cụ làm móng dùng chung mà không được khử khuẩn kỹ. Tuy vậy, nếu chỉ có đụng chạm, ôm ấp, bắt tay hay chia sẻ thức ăn hay dụng cụ ăn uống thì không gây lây nhiễm viêm gan siêu vi B.

Truyền máu và cấy ghép nội tạng: ngày nay hầu như rất hiếm vì công tác nhận máu và truyền máu được tầm soát viêm gan siêu vi B và thực hiện với quy trình vô trùng nghiêm ngặt

2) Triệu chứng của viêm gan siêu vi B

Khi bị nhiễm hầu như khách hàng rất khó phát hiện bệnh vì biểu hiện khá đa dạng. Khi bị nhiễm lần đầu, một số người sẽ có biểu hiện giống cảm cúm như:

• Sốt, đau bụng nhẹ, mệt, chán ăn, buồn nôn, một số ít có thể thấy vàng da, vàng mắt.

Trong một số ít các trường hợp nặng, vừa nhiễm có thể bị suy gan cấp biểu hiện:

• Vàng da, phù chân báng bụng và rối loạn tri giác. Tuy nhiên, đa số khi nhiễm không có triệu chứng gì cả, đặc biệt là bị nhiễm lúc còn nhỏ.

Chúng ta nên biết rằng, không có triệu chứng không có nghĩa là không nhiễm hay bệnh không nặng vì hầu hết các BN viêm gan siêu vi B mãn đều không có triệu chứng cho đến khi họ biểu hiện bệnh gan giai đoạn muộn. Triệu chứng thường gặp nhất là mệt mỏi mơ hồ. Mỗi BN viêm gan siêu vi B đều có nguy cơ thành xơ gan và ung thư gan.

Viêm gan siêu vi B cấp

          Khi bị nhiễm lần đầu tiên, BN bị viêm gan siêu vi B cấp, hầu hết những người này sẽ hồi phục tự nhiên. Tuy nhiên khoảng 5% BN virus không tự đào thải mà vào trú ngụ ở gan, nơi chúng sẽ nhân lên từ năm này sang năm khác, lúc này họ là người mang virus, khi gan bị nhiễm đủ lâu BN chuyển sang viêm gan siêu vi B mãn.

Viêm gan siêu vi B mãn

          Viêm gan siêu vi B mãn thường gặp ở những BN bị mắc viêm gan siêu vi B khi còn nhỏ (thường lúc mới sinh). Tình huống này khá thường gặp ở nước ta và các nước Đông Nam Á, Trung Quốc, nơi mà cứ 10 người là 1 người viêm gan siêu vi B mãn. Rất nhiều BN viêm gan siêu vi B mãn không hề có triệu chứng gì cả, nếu có hĩ mệt mỏi và chán ăn.

3) Chẩn đoán viêm gan siêu vi B

Có nhiều test sử dụng để chẩn đoán viêm gan siêu vi B

- Kháng nguyên bề mặt (HBsAg): HBsAg là 1 kháng nguyên trên bề mặt của viêm gan siêu vi B. HBsAg sẽ dương tính asu khi nhiễm 1-10 tuần, nếu BN hồi phục nó sẽ biến mất trong 6 tháng, nếu sau 6 tháng HBsAg vẫn thấy trong máu nghĩa là bãn đã nhiễm viêm gan siêu vi B mãn.

- Kháng thể bề mặt viêm gan siêu vi B (AntiHBs): kháng thể này giúp cơ thể chống lại viêm gan siêu vi B, nếu bạn có nó có thể là bạn đã nhiễm viêm gan siêu vi B và hồi phục hoặc là bạn đã chích ngừa viêm gan siêu vi B. Người nào có đủ AntiHBs là đã có miễn dịch chống lại viêm gan siêu vi B

- Kháng thể lõi viêm gan siêu vi B (AntiHBc): Nó chỉ xuất hiện khi bạn đã hay đang nhiễm viêm gan siêu vi B.

- Kháng nguyên viêm gan siêu vi B e (HbeAg): Cho thấy viêm gan siêu vi B đang tăng sinh trong máu, khi dấu ấn này dương tính cho thấy nồng độ virus cao trong máu BN và BN rất dễ lây cho người khác.

- Kháng thể e viêm gan siêu vi B (AntiHBe): Khi kháng thể này xuất hiện cho thấy tăng sinh đã giảm.

- HBV DNA: là vật liệu di truyền tìm thấy trong viêm gan siêu vi B. Đo HBV DNA có thể cho thấy nồng độ virus trong máu.

- Các xét nghiệm khác: để đánh giá tổn thương gan và các chức năng gan BS sẽ cần để đánh giá điều trị cho bạn

4) Điều trị viêm gan siêu vi B

Có phải ai bị viêm gan siêu vi B đều phải điều trị không ?

Đa số viêm gan siêu vi B cấp ở người trưởng thành không cần điều trị đặc hiệu vì hệ miễn dịch cơ thể đủ kiểm soát nhiễm trùng và tự đào thải trong 6 tháng.

Ở những người đã bị viêm gan siêu vi B mãn tính, điều trị viêm gan siêu vi B sẽ làm giảm tổn thương gan và ngăn ngừa biến chứng lâu dài của viêm gan siêu vi B. Tuy nhiên không phải người nào cũng cần điều trị ngay, bạn phải được BS theo dõi và chỉ điều trị khi viêm gan siêu vi B mãn giai đoạn hoạt động.

Và khi đã điều trị bạn phải theo dõi và khám định kỳ và không được tự ý ngừng thuốc.  Khi muốn khám và điều trị viêm gan B, người bệnh nên tìm hiểu các cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa về nội tiêu hóa – gan mật với các thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu điều trị.

Bên cạnh đó người bệnh cũng nên cân nhắc về chất lượng dịch vụ đi kèm nhằm mang lại sự tiện lợi và thoải mái hơn vì đây là bệnh lý có thể cần thời gian chữa bệnh kéo dài. Hiện tại việc chữa viêm gan B đã được Bảo hiểm y tế Nhà nước chi trả giúp giảm một phần gánh nặng chi phí điều trị viêm gan B cho người bệnh. Người bệnh nên điều trị tại các bệnh viện lớn để được áp dụng bảo hiểm; tránh tìm tới những địa chỉ kém uy tín để không gặp phải cảnh “tiền mất tật mang” không đáng có.

5) 7 Bí quyết bảo vệ lá gan khỏe mạnh

1. Chích ngừa

Bạn nên chích ngừa viêm gan siêu vi B khi chưa bị, nếu đã bị bạn nên chích ngừa viêm gan siêu vi A và vaccine cúm hàng năm và vaccine Covid -19 và các mũi chích ngừa thông dụng khác như bạch hầu, uốn ván và nhắc lại định kỳ

1. Tầm soát bệnh gan : bạn nên tầm soát định kỳ bệnh gan đặc biệt ở người cao tuổi, người xơ gan hay người trong gia đình có người ung thư gan.
2. Ăn uống: Hiện chưa thấy có một chế độ nào đặc biệt có thể cải thiện bệnh  cho BN viêm gan siêu vi B. Bạn chỉ cần ăn đa dạng, cân bằng dinh dưỡng và duy trì cân nặng hợp lý
3. Ngừng bia rượu: BN viêm gan siêu vi B phải ngừng bia rượu vì sẽ làm bệnh gan nặng hơn. BN viêm gan siêu vi B có thể bị biến chứng gan thậm chí với 1 lượng nhỏ rượu.
4. Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá vốn không tốt co sức khỏe, một số nghiên cứu cho thấy hút thuốc tăng nguy cơ ung thư gan ở BN viêm gan siêu vi B
5. Tập thể dục: rất tốt cho người viêm gan siêu vi B
6. Các thuốc kê toa và không kê toa: Nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng đến gan. Do dó, khi đã bị bệnh gan phải hỏi BS của bạn khi muốn dùng thuốc mới. Tuy nhiên, trừ khi gan đã xơ, hầu hết các thuốc vẫn còn an toàn cho BN viêm gan siêu vi B. Tuy nhiên BN không nên dùng quá 2000mg paracetamol / ngày. BN viêm gan siêu vi B cũng nên tránh dùng ibuprofen, naproxen, và aspirin khi bị xơ gan.
7. Các hóa chất thảo dược : Chưa có một thảo dược đông y nào chứng minh được có thể cải thiện bệnh gan thậm chí một vài loại còn gây độc gan. Cho nên, không nên dùng thảo dược điều trị cho bất kỳ BN viêm gan siêu vi B nào.