“TẤT TẦN TẬT” VỀ BỆNH TAY CHÂN MIỆNG, BA MẸ HIỂU RÕ ĐỂ BẢO VỆ CON YÊU!

“TẤT TẦN TẬT” VỀ BỆNH TAY CHÂN MIỆNG, BA MẸ HIỂU RÕ ĐỂ BẢO VỆ CON YÊU! 

Bệnh tay chân miệng thường tăng cao từ tháng 4 đến tháng 6 và tháng 9 đến tháng 11 hàng năm và là một trong những nỗi lo chung của nhiều gia đình. Đặc biệt, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi thường dễ mắc phải và dễ bị biến chứng nặng hơn. Tuy nhiên, nếu hiểu rõ về căn bệnh này, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa, chăm sóc và giúp con vượt qua bệnh một cách an toàn. 

1. Tay chân miệng là gì và dấu hiệu nhận biết bệnh? 

Tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, chủ yếu là Enterovirus 71 (EV71) và Coxsackievirus A16. Bệnh lây từ người sang người qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, họng, nước bọt, phân của người bệnh, hoặc dịch từ các nốt bóng nước. 

Dấu hiệu nhận biết bệnh thường xuất hiện sau 3-7 ngày ủ bệnh, bao gồm: 

• Sốt: Thường là sốt nhẹ, nhưng đôi khi có thể sốt cao. 

• Trong miệng: Các vết loét đỏ, mụn nước nhỏ xuất hiện ở lưỡi, nướu, mặt trong má. Các nốt loét này thường làm bé đau, bỏ ăn 

• Ngoài da: Các nốt ban, mụn nước (đường kính 2-10mm) không ngứa xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân. Đôi khi có thể thấy ở mông, đầu gối, khuỷu tay, thân người. 

2. Hướng dẫn chăm sóc và cách điều trị bệnh tại nhà? 

Với các trường hợp nhẹ, việc chăm sóc tại nhà là rất quan trọng: 

- Hạ sốt: Cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol đúng liều lượng theo cân nặng. Lau mát bằng nước ấm thêm nếu cần 

- Giảm đau họng: 

• Các vết loét trong miệng gây đau nên thường trẻ sẽ rất khó ăn uống. Để khắc phục tình trạng này, phụ huynh nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt, không quá nóng hoặc quá lạnh. Tránh thức ăn cay, mặn, chua. Có thể cho trẻ ăn uống thức ăn mát lạnh như nước lạnh, sữa lạnh, yaourt, kem, chè đậu xanh để làm dịu họng và chia nhỏ các bữa ăn 

• Có thể sử dụng các loại gel rơ miệng (như Kamistad, Zytee) theo chỉ định của bác sĩ để giảm đau và sát khuẩn, giúp trẻ dễ dàng ăn uống hơn. 

- Vệ sinh miệng: 

• Nước muối sinh lý: Với trẻ lớn đã biết súc miệng, cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý 0,9% sau mỗi bữa ăn và trước khi đi ngủ để làm sạch miệng và dịu vết loét. 

• Lau miệng cho trẻ nhỏ: Với trẻ nhỏ chưa biết súc miệng, dùng gạc mềm (hoặc bông gòn) thấm nước muối sinh lý lau nhẹ nhàng bên trong má, lưỡi và nướu. Tránh chà xát mạnh gây đau hoặc làm tổn thương thêm các vết loét. 

- Vệ sinh các nốt ban: 

• Tắm rửa cho trẻ hàng ngày bằng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ. 

• Không chọc vỡ các nốt mụn nước. 

• Có thể sát khuẩn nhẹ nhàng các nốt ban bằng dung dịch sát khuẩn theo chỉ định của bác sĩ (ví dụ: xanh methylen) 

• Cắt ngắn móng tay cho trẻ để tránh trẻ gãi làm vỡ mụn nước gây nhiễm trùng. 

3. Những dấu hiệu “cảnh báo” cần đưa trẻ đi viện: 

Hầu hết các trường hợp tay chân miệng đều nhẹ và tự khỏi sau 7-10 ngày. Tuy nhiên, nếu do chủng EV71 gây ra, bệnh có thể diễn biến nặng và gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp. Chính vì vậy, phụ huynh cần đặc biệt chú ý theo dõi và đưa trẻ đi khám ngay khi trẻ có 1 trong các dấu hiệu cảnh báo sau: 

• Sốt cao liên tục: Sốt trên 39 độ C không hạ khi đã dùng thuốc hạ sốt, sốt kéo dài hơn 2 ngày. 

• Giật mình, run chi: Trẻ giật mình chới với, hoặc có những cơn run rẩy không chủ ý. 

• Lừ đừ, li bì, mất ý thức. 

• Nôn ói nhiều, nôn khan. 

• Đi đứng loạng choạng, yếu chi. 

• Thở nhanh, thở dốc, khó thở. 

• Đổ mồ hôi nhiều, da nổi vân tím. 

4. Phòng ngừa bệnh Tay Chân Miệng cho trẻ 

Bệnh tay chân miệng chưa có vắc-xin tại Việt Nam, do đó, phòng ngừa là biện pháp hữu hiệu nhất: 

- Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi chơi, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ, và trước khi ăn. 

- Vệ sinh đồ dùng cá nhân: Lau rửa sạch sẽ đồ chơi, vật dụng, sàn nhà, đặc biệt là các bề mặt trẻ thường xuyên chạm vào bằng xà phòng hoặc các dung dịch sát khuẩn thông thường. 

- Xử lý chất thải đúng cách: Phân và chất thải của trẻ bệnh phải được dọn dẹp, xử lý cẩn thận. 

- Cách ly trẻ bệnh: Trẻ bị tay chân miệng cần được nghỉ học hoặc cách ly tại nhà ít nhất 10 ngày từ khi khởi bệnh để tránh lây lan cho cộng đồng.